Pełny system informacji prawnej LexLege SPRAWDŹ. Art. 357. Uzasadnianie i doręczanie postanowień. Dz.U.2023.0.1550 t.j. - Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego. § 1. Postanowienia ogłoszone na posiedzeniu jawnym sąd uzasadnia tylko wtedy, gdy podlegają one zaskarżeniu, i tylko na żądanie strony Ustawa o rachunkowości reguluje zakres i zasady badania, składania, udostępniania i ogłaszania sprawozdania finansowego. Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się więcej o tym, kiedy badanie sprawozdania finansowego jest obowiązkowe, kto bada sprawozdanie, a także, według jakich zasad następuje udostępnianie, składanie i ogłaszanie sprawozdania. Zarzuty do opinii biegłego nie mogą być abstrakcyjne. Muszą uwzględniać stan faktyczny konkretnej sprawy. Aby podważyć opinię biegłych sądowych należy przedstawiać merytoryczne argumenty na poparcie swoich twierdzeń. Często sady podkreślają w swoich orzeczeniach, że samo przedstawienie odmiennej, subiektywnej oceny nie jest Ile się czeka na opinie biegłego sądowego? › Żadna ustawa nie informuje o tym, ile czasu na przygotowanie opinii ma biegły sądowy. Zasadniczo powinno to trwać od 2 do 3 tygodni, jednak zdarza się, że strony czekają na dokument o wiele dłużej. Ustawowy termin na wydanie takiego postanowienia wynosi 45 dni od dnia otrzymania dokumentów od organu. Zatem ww. 45-dniowego terminu na wydanie przez RDOŚ postanowienia o uzgodnieniu nie wlicza się do 90-dniowego terminu na wydanie decyzji o ZRID przez właściwy organ. W konsekwencji, wydanie decyzji o ZRID winno nastąpić – co do materi pkn kelas 9 semester 1 pdf. Od 21 sierpnia 2019 r. obowiązują zmienione przepisy ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( Dz. U. z 2019 r., poz. 785 ze zm.), a od dnia 7 listopada 2019 r. znowelizowane przepisy ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego ( Dz. U. z 2019 r., poz. 1460 ze zm.) modyfikujące zasady ustalania wynagradzania biegłych sądowych. Czytaj: Biegli w sprawach cywilnych mogą liczyć na rynkowe stawki>> Zmiany w procedurze cywilnej W kodeksie postępowania cywilnego wprowadzono podstawę prawną do rozstrzygania przez sąd o wynagrodzeniu dopiero po uzupełnieniu lub wyjaśnieniu opinii, gdy ona jest niejasna lub niepełna. W praktyce ma to istotne znaczenie dla stron postępowania, bowiem dotychczas było tak, że mimo zastrzeżeń co do rzetelności opinii i wątpliwości co do jej przydatności sąd był zobowiązany wydać postanowienie o przyznaniu wynagrodzenia biegłemu, które w takich przypadkach było kwestionowane przez strony postępowania. Powodowało to wydłużenie całego postępowania sądowego, a opinia uzupełniająca czy dodatkowe wyjaśnienia były trudne do wyegzekwowania od biegłego. Czytaj w LEX: Koszty sądowe – najistotniejsze zagadnienia po zmianach z lipca 2019 r. > Co więcej, zdarzały się przypadki, że po zaskarżeniu przez stronę postanowienia o wynagrodzeniu biegłego i jego obniżeniu, jakość złożonej przez biegłego opinii uzupełniającej czy wyjaśnień pozostawiała wiele do życzenia, a biegły przedstawiał kolejny rachunek za swoją pracę, który również mógł zostać zakwestionowany przez strony postępowania. Tadeusz Zembrzuski Sprawdź POLECAMY Rozstrzyganie co do wynagrodzenia biegłego przed dokonaniem przez sąd weryfikacji opinii powodowało szereg problemów i wydłużało postępowanie, dlatego wprowadzenie podstawy prawnej do ustalania wynagrodzenia biegłego dopiero po wykonanej pracy uznać należy za słuszne z punktu widzenia stron postępowania. Dla biegłych sądowych zdecydowanie niekorzystnym jest to, że na podstawie znowelizowanych przepisów wynagrodzenie otrzymają niekiedy dopiero po przedstawieniu dodatkowej opinii czy złożeniu wyjaśnień. Ustawodawca wprowadził jednak do procedury cywilnej uprawnienie sądu do przyznania biegłemu zaliczki na poczet wydatków, co odciąży budżet biegłych w toku prac nad sporządzaną opinią. Czytaj: Ustawa o biegłych pilnie potrzebna i nadal w... pracach koncepcyjnych>> Dodać również należy, że zmianie uległy również przepisy dotyczące uzasadniania postanowień, a w konsekwencji nie ma obowiązku sporządzania uzasadnienia postanowienia o wynagrodzeniu biegłego. To powoduje, że biegli muszą samodzielnie zweryfikować przyznaną im kwotę, mając na względzie liczbę poświęconych na sporządzenie opinii godzin, stawkę godzinową oraz poniesione koszty. Jeśli chcą otrzymać uzasadnienie, wówczas konieczne jest złożenie stosownego wniosku oraz opłacenie go kwotą 100 zł. Podkreślenia wymaga, że złożenie wniosku o uzasadnienie jest w obecnym stanie prawnym wymagane, jeśli orzeczenie ma zostać zaskarżone. Czytaj w LEX: Biegły sądowy w dziedzinie bhp > Nowe warianty ustalania wynagrodzenia biegłego Wskutek nowelizacji przepisów ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, dokonano przemodelowania zasad wynagradzania biegłego. W konsekwencji, od 21 sierpnia 2019 r. obowiązują trzy warianty ustalania wynagradzania biegłych. Nadal aktualność zachowuje tryb dotychczas obowiązujący, ustalający zasady wynagradzania biegłego na podstawie stawek za wykonaną pracę oraz taryf zryczałtowanych z uwzględnieniem nakładu pracy i kwalifikacji biegłego, w oparciu o przedstawiony rachunek i kartę pracy biegłego. Wysokość stawek oraz szczegółowe zasady rozliczenia wynagrodzenia określone są w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 518 ze zm.). Stawka wynagrodzenia biegłego, oparta o kwotę bazową, jest zróżnicowana w zależności od stopnia złożoności problemu będącego przedmiotem opinii, nakładu pracy oraz warunków, w jakich opracowano opinię. Dalej, w zależności od posiadanego przez biegłego tytułu naukowego jej wysokość wzrasta, a w razie szczególnie złożonego charakteru problemu będącego przedmiotem opinii, stawka może być podwyższona do 50%. Novum w polskiej procedurze cywilnej stanowią niedawno wprowadzone warianty ryczałtowego wynagrodzenia biegłego, unormowane w art. 89a i 89b ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Czytaj w LEX: Zmiany opłat sądowych w związku z reformą KPC > Jeden z wariantów zakłada, że w sprawach, w których opinie mają powtarzalną treść, wynagrodzenie biegłego zostanie ustalone na zarządzenie sędziego. Będzie to miało miejsce, o ile sąd będzie mógł oszacować przewidywany nakład pracy biegłego przy sporządzeniu opinii i wysokość wydatków. Biegły natomiast będzie mógł w ciągu tygodnia zażądać wyższego wynagrodzenia, na co muszą przystać strony. Jeżeli strony nie wyrażą zgody, ustalenie wynagrodzenia nastąpi na zasadach ogólnych. Co istotne, uzgodnione wynagrodzenie jest wiążące, o ile opinia jest jasna i kompletna. Powyższy wariant wynagradzania biegłych ma być stosowany zwłaszcza w sprawach powtarzalnych np. wypadki komunikacyjne. Czytaj w LEX: Zmiany w dowodach z opinii biegłego > Drugi wariant ryczałtowego wynagrodzenia ma znaleźć zastosowanie w sprawach złożonych, w których opinia będzie szczególnie skomplikowana lub pracochłonna, a oszacowanie wynagrodzenia przy zlecaniu sporządzenia opinii jest niemożliwa. Wówczas sąd będzie miał możliwość zakreślenia biegłemu terminu do wskazania żądanej wysokości wynagrodzenia, przesyłając mu jednocześnie akta i wyznaczając termin na wypowiedzenie się w kwestii wynagrodzenia. Termin ustalony przez sąd stosownie do obszerności materiału sprawy i stopnia jej zawiłości nie może być krótszy niż tydzień, ani dłuższy niż miesiąc od dnia otrzymania zlecenia. Na wynagrodzenie żądane przez biegłego muszą zgodzić się strony. Jeżeli strony się zgodzą i zostanie uiszczona stosowna zaliczka, wówczas sąd zleci biegłemu sporządzenie opinii za wynagrodzeniem lub ze zwrotem wydatków żądanymi przez biegłego. Jeśli strony nie wyrażą zgody na stawkę ryczałtową zaproponowaną przez biegłego wówczas zastosowanie znajdzie „zwykły tryb” ustalania wynagrodzenia w oparciu o rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości. Ustalenie wynagrodzenia biegłego na zasadzie ryczałtu ma zapobiec zjawisku zawyżania liczby godzin w kartach pracy biegłych, tak aby wynagrodzenie było adekwatne do zaangażowanej wiedzy fachowej lub nakładu pracy. Nowe rozwiązanie ma również zachęcić biegłych, szczególnie rzadkich specjalności do opiniowania. Czytaj: Biegły sądowy zapłaci 80 tysięcy złotych za nierzetelną opinię>> Sankcja za oddanie opinii po terminie W ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych uregulowano również możliwość obniżenia bądź zniesienia wynagrodzenia za opinię nierzetelną lub sporządzoną ze znacznym opóźnieniem. Art. 89c ust. 2 ww. ustawy wprowadza sankcję w postaci odmowy przyznania wynagrodzenia i zwrotu wydatków gdy opinia jest fałszywa. Wątpliwe jest jednak czy czas oczekiwania na opinie biegłych skróci się wskutek powyższej regulacji. Zastosowanie powyższej sankcji przez sąd doprowadzi do odwrotnego efektu – biegli nie będą chcieli opiniować. Podsumowując wprowadzone rozwiązania prawne należy wskazać, że ustawodawca nowelizując przepisy nastawił się na efekt w postaci szybciej przygotowywanych opinii i polepszenia ich jakości. Uzyskanie takiego skutku będzie jednak trudne i przede wszystkim wymaga czasu. Mając bowiem na względzie powszechną opinię o jakości pracy biegłych, czy też zapadły ostatnio wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 29 listopada 2019 r. (sygn. akt V Aca 266/18) dotyczący odpowiedzialności biegłego za nierzetelną opinię, należy przewidywać, że listy biegłych będą się skracać zamiast pękać w szwach. Być może zasadne byłoby rozważanie w przyszłości zupełnie odmiennego modelu wynagradzania biegłych, uwzględniającego zróżnicowanie w zależności od faktycznej rynkowej stawki wynagrodzeń w konkretnej dziedzinie czy specjalności. Wszak nadal istnieją dziedziny, w których opinię sporządza jeden czy dwóch biegłych w Polsce. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji. Fot. Ultima RatioRobert Szczepanek, współtwórca Ultima RatioBankructwo lub sukces firmy zależy czasem od opracowania biegłego sądowego, wydającego opinie w sprawie sądowej. Szybkość realizacji takiego opracowania przez specjalistę w czasie rozprawy decyduje niejednokrotnie o przyszłości przedsiębiorstwa. Niestety – na opinie biegłych w sądach powszechnych trzeba często czekać 3-6 miesięcy. Czy można krócej? Na te pytanie starają się odpowiedzieć mec Robert Szczepanek, współtwórca pierwszego w Polsce, w pełni elektronicznego, notarialnego sądu polubownego Ultima Ratio oraz dr inż. arch. Adam Baryłka, Prezes Polskiego Stowarzyszenia Rzeczoznawców i Biegłych Sądowych w Warszawie. W Polsce brakuje biegłych sądowych. Mała lokalna firma- podwykonawca budowy kładki nad torami- czeka na zapłatę 200 tysięcy złotych z tytułu wykonanych prac. Generalny wykonawca kwestionuje wykonanie przedmiotu umowy. Sprawa trafia do sądu, bada ją biegły sądowy – ekspert, który pomaga właściwie ocenić materiał dowodowy. Opinia jest gotowa po 5 miesiącach. W tym czasie mała lokalna firma ma kłopoty z płynnością, czasem bankrutuje. Do takich sytuacji dochodzi często w różnych branżach polskiej gospodarki. Dlaczego wykonanie takiego opracowania trwa tak długo? Należy pamiętać, że średnia rynkowa wartość prywatnej opinii rzeczoznawcy w zależności od specjalności waha się od 5 do 7 tysięcy złotych. Tymczasem wynagrodzenie biegłych sądowych (tych samych specjalności) w sądach powszechnych jest regulowane przez rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości, a jego wysokość w 2018 roku wynosiła co do zasady… 22,90 złotych za godzinę. „Matematyka jest nieubłagana – aby wynagrodzenie biegłego sądowego za jedną opinię sporządzoną na zlecenie sądu powszechnego odpowiadało realiom rynkowym, biegły musi ją przygotowywać… 262 godziny. Innymi słowy, za szybkie przygotowanie opinii jest on karany niższym wynagrodzeniem! Po co się więc spieszyć? Między innymi z tego powodu brakuje przy sądach powszechnych biegłych, a opinie są wydawane długimi miesiącami”- komentuje Robert Szczepanek, współtwórca Ultima Ratio. Opinia on-line w 10 dni? Pozyskiwanie opinii biegłych sądowych znacznie szybciej jest możliwe, o ile zostanie potraktowane jak normalny, dobrze zaplanowany i powtarzalny proces. Tak się dzieje w pierwszym w Polsce w pełni on-line sądzie polubownym ULTIMA RATIO, dzięki współpracy tej instytucji z Polskim Stowarzyszeniem Rzeczoznawców i Biegłych Sądowych w Warszawie. Stowarzyszenie to zrzesza kilkuset członków i jest największą organizacją rzeczoznawców i biegłych sądowych w Polsce. A jak wygląda wydanie opinii w 10 dni? Otóż, arbiter ULTIMA RATIO prowadzący sprawę przesyła wprost z systemu zlecenie wykonania opinii do Stowarzyszenia, to zaś wskazuje eksperta pożądanej specjalności. Biegły, zaraz po przyjęciu zlecenia, otrzymuje dostęp do profilu sprawy w serwisie internetowym Ultima Ratio. To tam biegły zapoznaje się z materiałem dowodowym. Jak łatwo zauważyć, biegły może zacząć pracę od razu i pracować w czasie i miejscu według własnego uznania. Jeżeli sytuacja wymaga bezpośredniego kontaktu biegłego z przedmiotem opinii, Stowarzyszenie wskazuje biegłego z konkretnej, najbliższej miejscowości. „Po przygotowaniu opinii, biegły prezentuje ją bezpośrednio w serwisie Ultima Ratio, na profilu danej sprawy. Na jej czacie odpowiada na pytania i wątpliwości stron. Opinie z pięciu najbardziej popularnych specjalności: rachunkowości, grafologii, techniki samochodowej, szacowania wartości ruchomości i nieruchomości oraz z informatyki – są realizowane co do zasady w terminie 10 dni od daty zlecenia. Co ważne wynagrodzenie biegłych zostało ustalone z góry i ma charakter ryczałtowy za sporządzenie jednej opinii z danej specjalności.” - komentuje Adam Baryłka, Prezes Polskiego Stowarzyszenia Rzeczoznawców i Biegłych Sądowych. Dodatkowo w Ultima Ratio pracę biegłych koordynuje zewnętrzna, wyspecjalizowana organizacja a nie – tak jak w sądach powszechnych – sędzia prowadzący sprawę. To pozwala uniknąć sytuacji, w której arbiter samodzielnie wybiera biegłych sądowych z listy, nie mając z nimi wcześniejszego kontaktu ani możliwości upewnienia się co do ich dostępności. Po drugie – biegły pracuje na profilu danej sprawy w serwisie Ultima Ratio – nie musi w konsekwencji czekać na akta sprawy ani uczestniczyć rozprawie sądowej celem odpowiedzi na zarzuty stron. W efekcie w Ultima Ratio opinia rzeczoznawcy dla danej sprawy i dla przedsiębiorcy wydawana jest w 10 dni. Ultima Ratio PRAWO I POSTĘPOWANIA CYWILNE2019-09-06Wykazanie przez stronę swoich racji w postępowaniu sądowym w wielu wypadkach wymaga odwołania się do opinii specjalisty, czyli biegłego sądowego. Opinia często ma decydujący wpływ na wynik postępowania. Warto zatem znać swoje prawa z tym czym może pomóc opinia?Opinia biegłego wyjaśni kwestie związane z rozstrzygnięciem sprawy, które wymagają wiadomości specjalnych. Wiadomości specjalne w tym rozumieniu to wiedza ekspercka, wykraczająca poza wiedzę przeciętnie wykształconej osoby, wynikająca z określonych dziedzin (innych niż prawo), wsparta doświadczeniem zawodowym biegłego i zgodna z zasadami logiki. Informacje fachowe, udzielone przez biegłego powinny stanowić dla sądu narzędzie pozwalające na właściwą ocenę faktów i dowodów konieczną dla prawidłowego rozstrzygnięcia nie można zrobićBiegły nie może wyjść poza zakres zlecenia udzielonego mu przez sąd, jak i poza swoje ustawowe kompetencje. Do kompetencji biegłego nie należy zatem ustalanie stanu faktycznego i prawnego sprawy. Jest to zastrzeżone do wyłącznej kompetencji sądu. Biegły nie może także samodzielnie uzupełniać materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie. Jeżeli przekazany mu materiał nie daje możliwości udzielenia rzetelnej odpowiedzi na pytanie – biegły powinien zwrócić akta sądowi z informacją, że nie jest on wystarczający. W praktyce zdarza się często, że biegli przekraczają swoje wymogiOpinię powinna cechować przystępność i zrozumiałość, także dla osób nieposiadających wiadomości specjalnych. Opinia musi przy tym być jasna, logiczna i zawierać pełną odpowiedź na zadane biegłemu pytanie. Nie może jednak się do tej odpowiedzi (wniosków) ograniczać. Jej uzasadnienie winno odzwierciedlać tok rozumowania biegłego i przebieg jego procesu poznawczego. Uzasadnienie powinno poddawać się kontroli sądowej, a więc zawierać wskazania umożliwiające weryfikację podanych w niej danych i wiadomości specjalistycznych (np. przez załączone dokumenty). Z treści opinii powinny wynikać np. sposób i metody badań, które wykonał biegły, jak i ich podstawy. W praktyce opinie biegłych często nie spełniają wskazanych weryfikacjiSporządzoną przez biegłego opinię w pierwszej kolejności zweryfikuje sąd. Sąd może zażądać ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na piśmie, może też w razie potrzeby zażądać dodatkowej opinii. Takie działania zostaną podjęte w sytuacji, w której opinia nie będzie zawierała odpowiedzi na zadane pytanie lub jego część, uzasadnienia lub jej zawartość merytoryczna nie będzie właściwa (opinia niejasna, niepoddająca się weryfikacji). Sąd winien mieć na uwadze, że takie braki opinii uniemożliwią ocenę jej mocy dowodowej skutkując wydaniem orzeczenia z naruszeniem granic swobodnej oceny dowodów (wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 1994 r., sygn. akt II URN 43/94, Legalis).Uprawnienia stronyKodeks postępowania cywilnego gwarantuje stronom wpływ zarówno na wybór osoby biegłego, sformułowanie tezy dowodowej, jak i finalną ocenę tego dowodu, tj. sporządzonej biegłegoWarto wskazać, że strony, jeszcze przed wyznaczeniem rozprawy mogą porozumieć się co do osoby biegłego i taką osobę sądowi wskazać. W toku czynności przygotowawczych przed wyznaczeniem rozprawy sąd może ją wezwać na rozprawę w trybie przepisu art. 208 § 1 pkt 4 wyboru osoby biegłego może nastąpić także w toku postępowania. Sąd zobowiązany jest bowiem wysłuchać wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru przed wydaniem postanowienia w tym przedmiocie (art. 278 § 1 Jest to moment w którym strona powinna dokonać analizy kompetencji, specjalizacji i doświadczenia biegłego w kontekście przedmiotu sporu. Wątpliwości i wnioski w tym zakresie powinny być zgłoszone jak najwcześniej, by nie generować niepotrzebnych czynności i kosztów. Po wyznaczeniu biegłego także można co prawda żądać jego wyłączenia. Podstawą takiego żądania mogą być jednak tylko przyczyny, z jakich można żądać wyłączenia sędziego. Nie budzi także większych wątpliwości, że dodatkowo podstawą wyłączenia biegłego będą tu dodatkowo takie okoliczności, które powodują wyłączenie sędziego z mocy ustawy (a nie tylko na wniosek). Zasadniczo jednak chodzi o okoliczności o charakterze zewnętrznym, które obiektywnie lub subiektywnie mogłyby wywrzeć wpływ na bezstronność biegłego – na przykład jego współpraca z którąś ze stron. Należy zwrócić uwagę, że na tym etapie podstawą żądania strony nie mogłyby być już wątpliwości co do zakresu jego tezy dowodowejKażda ze stron postępowania może złożyć wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego i sformułować tezę, na którą dowód ten powinien być dopuszczony. Czynności tej warto poświęcić trochę uwagi. Precyzyjnie sformułowana teza pozwoli nie tylko zwiększyć szansę na dowiedzenie swoich racji, ale także ułatwi późniejszą weryfikację opinii. Nie bez znaczenia pozostaje także, utrwalony już w literaturze pogląd, że sąd może pominąć dowód, co do którego strona nie przedstawiła tezy dowodowej lub uczyniła to w sposób nadmiernie ogólnikowy. Na postanowienie sądu, zarówno dopuszczające dowód, jak i oddalające wniosek dowodowy, zażalenie nie przysługuje. Jednak sąd nie jest nim związany i może je stosownie do okoliczności uchylić lub zmienić. Strona niezadowolona z treści postanowienia o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego może zatem przedstawić sądowi swoje stanowisko (nawet po wydaniu postanowienia) i zawnioskować o dokonanie takiej korekty. Ostatecznie strona może także w postępowaniu odwoławczym podnosić zarzuty dotyczące treści postanowienia w tym przedmiocie. Winna jednak pamiętać o wcześniejszym formalnym zgłoszeniu swoich zastrzeżeń do protokołu w trybie art. 162 sprzecznościStrona nieusatysfakcjonowana stanowiskiem przedstawionym przez biegłego powinna sformułować i przedstawić swoje zastrzeżenia. Owe zastrzeżenia muszą być jednak uzasadnione. Nie będzie wystarczające samo zaakcentowanie niezadowolenia strony z wyników pracy biegłego. Oczywiste jest bowiem, że te wyniki nie w każdym przypadku muszą być pozytywne, nawet dla strony, na wniosek której taki dowód został dopuszczony. Skuteczna polemika z opinią biegłego winna być obejmować wykazanie jej elementów niejasnych, nielogicznych lub wewnętrznie sprzecznych, błędów merytorycznych, braku odpowiedzi na pytanie sądu bądź uzasadnienia lub odwrotnie – przekroczenie zakresu kompetencji biegłego. Strona może zakwestionować zarówno metodologię badań przyjętą przez biegłego, poprawność jego rozumowania, jak i same wnioski, które sformułował. Warto także skorzystać z kryteriów oceny, które zobowiązany jest stosować sąd w odniesieniu do wszystkich dowodów, zgodnie z art. 233 Recenzji może zatem podlegać zupełność opinii i jej kompletność, rzetelność, stopień stanowczości oraz uwzględnienie aktualnego stanu wiedzy i nauki w danej prywatnaOdniesienie się do opinii biegłego sądowego częstokroć może być związane z koniecznością samodzielnego zwrócenia się przez stronę do innego specjalisty w tym zakresie. Uzyskana tą drogą opinia nie będzie z procesowego punktu widzenia tożsama z opinią biegłego sądowego i nie może jej zastąpić. Może jednak być potraktowana jako stanowisko strony lub dokument prywatny, zaliczony w poczet materiału dowodowego. Nie jest jednak wykluczone, że będzie rzutować na ostateczną ocenę opinii sporządzonej przez biegłego sądowego i przyczyni się do wyboru dalszego trybu innym postępowaniuPo wejściu w życie zmian do możliwe będzie także dopuszczenie przez sąd dowodu z opinii sporządzonej na zlecenie organu władzy publicznej w innym postępowaniu. Z możliwości takiej będzie można skorzystać, gdy przedmiot opinii zostanie wcześniej opracowany przez biegłych w trybie przewidzianym ustawą, w tym także w innym postępowaniu cywilnym lub zgłoszenia zastrzeżeńCiężar gatunkowy zgłoszonych zastrzeżeń oraz ich liczba winny determinować dalsze czynności procesowe strony. Ma ona wybór między wnioskiem o złożenie przez biegłego wyjaśnień lub sporządzenie dodatkowej opinii. Dodatkową opinię mogą sporządzić także inni biegli. W sprawach o bardziej skomplikowanym charakterze zasadne może być także sporządzenie opinii przez instytut naukowy lub naukowo – badawczy. Będzie to uzasadnione w sytuacji, w której zajdzie konieczność wykonania skomplikowanych ekspertyz czy opracowania zaawansowanych wyników badań naukowych, a nawet przeprowadzenia szerszych konsultacji w gronie specjalistów z różnych autorkiStruktura przepisów dotyczących dowodu z opinii biegłego stwarza przedsiębiorcy, będącemu stroną postępowania szereg możliwości procesowych. Ich wykorzystanie zależy nie tylko od materii, będącej przedmiotem sporu, ale także – w dużej mierze – od inwencji samej strony. Ponieważ opinie biegłych często mają decydujący wpływ na treść wyroku, warto korzystać ze wszystkich uprawnień w celu uzyskania satysfakcjonującej ukazał się w dzienniku „Rzeczpospolita” w dniu 06-09-2019 r. Dowód z opinii biegłego to jeden z częściej wykorzystywanych dowodów w procesie cywilnym. Powołanie biegłego jest konieczne, gdy do rozstrzygnięcia problemu, który pojawił się w toku procesu, niezbędne jest posiadanie wiadomości specjalnych (specjalistycznej wiedzy). Sprawdź, czym jest opinia biegłego i co należy wiedzieć o dowodzie z opinii! Biegły sądowy – kto to? W wypadkach wymagających wiadomości specjalnych, sąd po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru, może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii. Prezes sądu okręgowego ustanawia biegłych i prowadzi ich listę. Biegłym może być ustanowiona osoba, która korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich, ukończyła 25 rok życia, posiada teoretyczne i praktyczne wiadomości specjalne w danej gałęzi nauki, techniki, sztuki, rzemiosła, a także innej umiejętności, dla której ma być ustanowiona, daje rękojmię należytego wykonywania obowiązków biegłego, wyraża zgodę na ustanowienie jej biegłym, a posiadane wiadomości specjalne wykaże dokumentami lub innymi dowodami. Biegłym może być zatem zarówno osoba wykształcona w danym kierunku, ale i nieposiadająca dorobku naukowego, lecz będąca fachowcem w danej dziedzinie. Oprócz biegłych stałych, czyli wpisanych na listę przy sądzie okręgowym, istnieje również możliwość powołania biegłych ad hoc (spoza listy; powołani jedynie do sporządzenia opinii w konkretnym procesie). Takiego biegłego sąd powoła wtedy, gdy biegli sądowi z listy nie dysponują odpowiednią wiedzą specjalistyczną lub gdy inne okoliczności przemawiają za tym, by to właśnie osoba spoza listy wypowiedziała się w danej sprawie. Strony mają możliwość wskazania osoby, która ich zdaniem ma wiedzę specjalną w zakresie, w którym ma zostać wydana opinia biegłego. Mogą wnioskować o powołanie zarówno biegłego z listy, jak i spoza niej. Sąd nie jest jednak związany takim wnioskiem. Jako strona masz możliwość złożenia wniosku o powołanie biegłego, ze wskazaniem konkretnej osoby, która twoim zdaniem ma odpowiednie kompetencje do wypowiedzenia się w sprawie. Sąd nie jest jednak związany takim wnioskiem. Opinie w sprawie mogą być również wydawane przez instytuty naukowe i naukowo–badawcze. Kiedy sąd powoła biegłego? Sąd ma obowiązek powołać biegłego zawsze wtedy, gdy rozstrzygnięcie danej kwestii wymaga wiadomości specjalnych. Powołanie biegłego będzie konieczne w szczególności w celu: oceny autentyczności pisma, oceny stanu zdrowia osób ubiegających się o świadczenia rentowe lub jednorazowe odszkodowanie z ZUS, oceny przyczyny zgonu, ustalenia czy doszło do naruszenia prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, ustalenia wartości nieruchomości itd. Warto pamiętać, że jeżeli pojawia się konieczność skorzystania z wiadomości specjalnych, to sąd nie może rozstrzygnąć danej kwestii w oparciu o własną wiedzę nie powołując biegłego. Zaniechanie powołania biegłego w sytuacji, gdy było to niezbędne, może stanowić przyczynę odwoławczą i być podstawą ewentualnej apelacji. Czym jest opinia biegłego? Rezultatem pracy biegłego jest opinia, w której biegły odpowiada na pytania zadane przez sąd. Opinia biegłego może być przedstawiona zarówno na piśmie jak i ustnie – o formie decyduje sąd. Sąd może zarządzić okazanie biegłemu akt sprawy i przedmiotu oględzin oraz zarządzić, aby brał udział w postępowaniu. Sąd może dodatkowo zażądać ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na piśmie lub w razie potrzeby, zażądać dodatkowej opinii od tego samego lub innego biegłego. Jakie jest prawo żądania wyłączenia biegłego? Aż do ukończenia czynności biegłego strona może żądać jego wyłączenia. Biegły jest wyłączony z mocy samego prawa: w sprawach, w których jest stroną lub pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziałuje na jego prawa lub obowiązki; w sprawach swego małżonka, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia i powinowatych bocznych do drugiego stopnia; w sprawach osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli; w sprawach, w których był lub jest jeszcze pełnomocnikiem, albo był radcą prawnym jednej ze stron; w sprawach, w których w instancji niższej brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia, jak również w sprawach o ważność aktu prawnego z jego udziałem sporządzonego lub przez niego rozpoznanego, oraz w sprawach, w których występował jako prokurator; w sprawach o odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem, jeżeli brał udział w wydaniu tego orzeczenia. Niezależnie od powyższych przyczyn, strony mogą żądać wyłączenia biegłego, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności biegłego w danej sprawie. Strony mogą żądać wyłączenia biegłego zawsze wtedy, gdy mają wiedzę o okolicznościach, które mogłyby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności biegłego w danej sprawie. Gdy strona zgłasza wniosek o wyłączenie biegłego po rozpoczęciu przez niego czynności, obowiązana jest uprawdopodobnić, że przyczyna wyłączenia powstała później lub że przedtem nie była jej znana. Nie można żądać wyłączenia, jeżeli do sporządzenia opinii powołana została instytucja naukowa (jednostka badawcza). Zarzuty do opinii biegłego – argumenty Jako strona w procesie cywilnym mamy prawo wypowiedzieć się co do zgromadzonych dowodów, w tym przedstawić swoje zarzuty do sporządzonej przez biegłego opinii. Zarzuty te mogą doprowadzić do tego, że sąd zażąda opinii uzupełniającej, zasięgnie opinii innego biegłego lub uzna opinię za niewiarygodną w ramach swobodnej oceny dowodów – uznając rację przedstawionych przez stronę argumentów. Mając na uwadze wymogi jakie stawiane są dowodom z opinii biegłych, formułując zarzuty można oprzeć się na następujących argumentach: brak odpowiedniego poziomu fachowości biegłego – obecnie zwiększa się poziom specjalizacji i odrębność dziedzin wiedzy, dlatego warto zwrócić uwagę na specjalizację biegłego w kontekście przedmiotu zleconej opinii; biegły nie może wkraczać w kompetencje sądu, zatem nie może wypowiadać się, która ze stron ma rację w sporze; opinia biegłego powinna być rzetelna – powinna odwoływać się do konkretnych źródeł i wskazywać na wybraną metodę badań; opinia biegłego powinna być logiczna, a wnioski jasne i spójne; uzasadnienie opinii powinno umożliwiać jej sądową kontrolę; opinia powinna być jasna – pozwolić na zrozumienie wyrażonych w niej ocen i poglądów, sposobu dochodzenia do nich, jak również powinna być pozbawiona wewnętrznych sprzeczności; opinia biegłego powinna być pełna – powinna udzielać odpowiedzi na wszystkie postawione przez sąd pytania, uwzględniać wszystkie udostępnione materiały. Wydanie orzeczenia w oparciu o opinię niejasną, niepełną czy nierzetelną, może stanowić naruszenie granic swobodnej oceny dowodów z art. 233 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, a zatem może być podstawą odwoławczą w postępowaniu apelacyjnym.

ile czasu ma biegły na sporządzenie opinii